- снаряд
- зеңбіректен ату үшін қолданылатын оқ түрі. Ол құрылысына, қандай металмен қапталғанына, неге жұмсалатынына қарай әр түрлі болып келеді: жаудың соғыс техникасы мен тірі күшін талқандауға, қорғаныс пен бекіністерін қиратуға, жаудың көзін жарықпен шағылыстыруға, сынап байқауға, мақсатты белгі, сигнал беруге, үгіт әдебиетін таратуға және т.б. арналады. Алысқа ататын зеңбіректердің С-ының бас жағы ұзынша, орталық бөлігі қысқа болып келеді. Зеңбіректерді оқтауды жеңілдету үшін С-тың диаметрін зеңбіректің калибрінен біршама кіші етіп жасайды. Негізгі бөлігін атыс кезінде дұрыс бағытқа бағыттаушы тетік иір ойықтарға тіреліп, С-тың траек-торияда ұшу тұрақтылығына қажетті айналмалы жылдамдық туғызады. С. қолданылатын мақсатына қарай негізгі, арнаулы және көмекші болып бөлінеді. Негізгі мақсатқа қолданылатын С-тар: фугасты, жарықшақты, жарықшақты-фугасты, кумулятивті (жарылыстан шығатын күшті дүмпу және жоғары температура арқылы сауыт жандыратын С.), сауыт бұзғыш, бетон бұзғыш, химиялық, өртегіш, шрапнель (домалақ қорғасын оқ толтырылған артиллериялық) және картечь (әдеттегіден ірі етіп жасалған қорғасын оқ толтырылған), нысананы тікелей атқыш және қиратқыш; арнаулы мақсатқа қолданылатын С-тар жарық бергіш, түтіндеткіш, үгіттік, сынап байқағыш, жауға жарық түсіргіш, түтіннен шымылдық жасағыш, атыс арқылы жауды сынап байқағыш, орналасқан жерге үгіт әдебиеттерін шашып таратқыш; көмекші мақсатқа қолданылатын С-тар (практикалық жаттығуға арналған және т.б.) әскерлердің әскери-дайындық жаттығуларына және полигондық атысқа пайдаланылатын С-тар болып бөлінеді. Минаатқышқа арналған миналар С-тың ерекше түрі болып саналады.
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу. — Мектеп.